Μαξίμ Γκόρκι, Η Μάνα (Εκδ. Γκοβόστη)

• Αντώνης Απέργης - 23 Ιουνίου 2024

«[…] Άμα θέλεις να πας μπροστά, πρέπει ν’ αγωνιστείς ενάντια στον ίδιο τον εαυτό σου. Πρέπει να ξέρεις να τα θυσιάσεις όλα, ολάκερη την καρδιά σου… Ν’ αφιερώσεις τη ζωή σου για την ιδέα, και να πεθάνεις γι’ αυτήν, δεν είναι πράμα συνηθισμένο. Μα χρειάζεται να δόσεις ακόμα παραπάνω, να δόσεις ό,τι έχεις πιο αγαπημένο στη ζωή… και τότε αυτό το πιο αγαπημένο, η αλήθεια, θα τρανέψει, θα υψωθεί! […]

Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από τη μάνα, την Πελαγία Νίλοβνα, χήρα ενός κακοποιητικού συζύγου και μητέρα του Πάβελ, ενός νεαρού που ξυπνά από τον κοινωνικό λήθαργο και ασπάζεται τον σοσιαλισμό.

Αρχικά, η Πελαγία αντιμετωπίζει αυτή τη μεταστροφή με φόβο, αλλά σταδιακά αρχίζει να δίνει όλο και περισσότερη προσοχή στις συζητήσεις μεταξύ του γιου της και των συναγωνιστών του που συναντιούνται στο σπίτι της, φτάνοντας σε σημείο να κατανοήσει την κατάσταση της εργατικής τάξης, μέσα από την αφύπνιση της ταξικής της συνείδησης, που την κάνει να νιώσει θαυμασμό για τη μαχητικότητα του γιου της και των φίλων του.

Σύντομα, ο ρόλος της Πελαγίας μέσα στο κίνημα γίνεται πιο κεντρικός και ο φόβος αντικαθίσταται από το αίσθημα της ικανοποίησης ότι για πρώτη φορά η ζωή της έχει νόημα, καθώς αγωνίζεται με τη νέα γενιά για να χτίσει ένα καλύτερο μέλλον για όλη την ανθρωπότητα.

Αν και ο Γκόρκι, πρωτοπόρος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, εντάσσει στο μυθιστόρημα σκληρές στιγμές από τη ζωή του εργαζόμενου λαού και του αγωνιστή εργάτη, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με την αδικία, τη φτώχεια, τις διώξεις και βασανιστήρια, ο τόνος του δεν είναι ποτέ απελπιστικός, τουναντίον υπογραμμίζει με κάθε δυνατό τρόπο ότι όλα αυτά τα βάσανα είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσει κανείς για να πραγματοποιηθεί η επανάσταση.

Για την ιστορία, ο Γκόρκι εμπνεύστηκε την πλοκή, επιθυμώντας να αναπτερώσει το προλεταριακό πνεύμα μετά την ήττα της πρώτης ρωσικής επανάστασης του 1905, από την αληθινή ιστορία του Πιοτρ Ζαλόμοφ και της μητέρα του, Άννα Ζαλόμοβνα, που φυλακίστηκαν και οι δύο για το ρόλο τους σε μια διαδήλωση για την εργατική Πρωτομαγιά στο ναυπηγείο του Κράσνογιε Σόρμοβο, το 1902.

Για περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ