Κάποτε, κάποιον Μάρτιο

Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών,

δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία.
- Κικέρωνας

Πότε έκανε πρεμιέρα η εμβληματική ταινία «Ο Δράκος» του Νίκου Κούνδουρου; Ποιος ήταν ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στο διάστημα; Πού πρωτοεμφανίστηκε η κούκλα Barbie; Πότε έγινε η φονική σφαγή στο Μάι Λάι; Αυτά και άλλα πολλά συμβάντα της κοντινής και απώτερης ιστορίας θα φωτιστούν με το παρακάτω σύντομο χρονολόγιο γεγονότων που συνέβησαν κάποτε, κάποιον Μάρτιο.

1959

Την 1η Μαρτίου κυκλοφορεί στην Ελλάδα το πρώτο δελτίο ΠΡΟΠΟ, που σύντομα έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στη χώρα. Το πρώτο δελτίο έχει 12 αγώνες, 2 ιταλικούς και 10 ελληνικούς, μεταξύ των οποίων ήταν και το ντέρμπι Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού.

1969

Στις 2 Μαρτίου ειδικοί ανθρωπολόγοι συμπεραίνουν πως η ανθρώπινη παρουσία στη Χαλκιδική χρονολογείται 100.000 χρόνια πριν, έπειτα από την ανακάλυψη κρανίου στο σπήλαιο των Πετραλώνων.

1933

Στις 3 Μαρτίου εγκαινιάζεται το εθνικό μνημείο Μάουντ Ράσμορ, στο Κίστοουν της Ν. Ντακότα, όπου είναι σκαλισμένες οι προτομές τεσσάρων Αμερικανών προέδρων: του Τζορτζ Ουάσιγκτον, του Τόμας Τζέφερσον, του Θίοντορ Ρούζβελτ και του Αβραάμ Λίνκολν. Πρόκειται για ένα μνημείο που συμβολίζει τη γέννηση και την ανάπτυξη των Η.Π.Α., αλλά και τα πρώτα 150 χρόνια της ιστορίας του.

1881

Στις 4 Μαρτίου ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ αρχίζει να γράφει τη «Σπουδή στο Κόκκινο», την πρώτη του ιστορία με ήρωα τον θρυλικό ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς.

1956

Στις 5 Μαρτίου κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία «Ο Δράκος» του Νίκου Κούνδουρου με πρωταγωνιστή τον Ντίνο Ηλιόπουλο, η οποία θεωρείται μία από τις κορυφαίες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.

12 π.Χ.

Στις 6 Μαρτίου ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος παίρνει τον τίτλο του Pontifex Maximus.

1530

Στις 7 Μαρτίου ξεκινά η αυτονόμηση της Αγγλικανικής Εκκλησίας από την Καθολική, έπειτα από την άρνηση του Πάπα να πάρει διαζύγιο ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ερρίκος Η'.

1971

Στις 8 Μαρτίου στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης δίνεται ο «αγώνας του αιώνα» ανάμεσα στον Μοχάμεντ Άλι και τον Τζο Φρέιζερ, έναντι αμοιβής 2,5 εκατ. δολαρίων. Στον 15ο γύρο ο Φρέιζερ ανακηρύσσεται νικητής με ομόφωνη απόφαση, αφού έριξε τον Άλι στο καναβάτσο. Έπειτα από προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο ο Άλι ανακηρύσσεται τελικός νικητής.

1959

Στις 9 Μαρτίου εμφανίζεται για πρώτη φορά σε διεθνή έκθεση παιχνιδιών στη Νέα Υόρκη η κούκλα Barbie, οι πωλήσεις της οποίας ξεπερνούν τα 800 εκατομμύρια δολάρια.

1905

Στις 10 Μαρτίου στο χωριό Θέρισος ξεσπά η ομώνυμη επανάσταση με αρχηγό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, με τους Κρήτες να απαιτούν την ένωση του νησιού με την Ελλάδα.

1918

Στις 11 Μαρτίου καταγράφεται στις Η.Π.Α. το πρώτο περιστατικό ισπανικής γρίπης, μια από τις φονικότερες πανδημίες, με τους νεκρούς της να ανέρχονται σε 20 - 40 εκατομμύρια παγκοσμίως μέσα σε δυο μόλις χρόνια.

1938

Στις 12 Μαρτίου προβάλλεται τηλεοπτικά, μέσω του BBC, ο κωπηλατικός αγώνας ανάμεσα στο Κέιμπριτζ και την Οξφόρδη.

624

Στις 13 Μαρτίου ο στρατός του Μωάμεθ νικά τους Κουραϊσίτες στη μάχη του Μπαντρ, η οποία αποτελεί το σημαντικότερο στρατιωτικό γεγονός στην ιστορία του Ισλάμ.

1942

Στις 14 Μαρτίου στη Δημοσιονομική Συνδιάσκεψη Γερμανίας - Ιταλίας στη Ρώμη με θέμα την πολεμική οικονομία, αποφασίζεται πως η Ελλάδα θα καλύπτει τα έξοδα του στρατού κατοχής στην επικράτειά της μέχρι το ποσό των 1,5 δισεκατομμυρίων δραχμών μηνιαίως, με το υπερβάλλον να αποτελεί δάνειο της Ελλάδας προς τη Γερμανία και την Ιταλία.

44 π.Χ.

Στις 15 Μαρτίου δολοφονείται ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρ από τους Ρωμαίους συγκλητικούς στα σκαλοπάτια της Γερουσίας.

1968

Στις 16 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, οι αμερικανικές δυνάμεις εισβάλουν στο χωριό Μάι Λάι και ακολουθούν την τακτική της «καμένης γης», ώστε να μην παρέχεται καμιά βοήθεια στους Βιετκόνγκ. Οι Αμερικανοί στρατιώτες σκότωσαν με αυτόματα και χειροβομβίδες 507 ανθρώπους – μεταξύ των οποίων ήταν 173 παιδιά, 76 μωρά και 60 γέροι.

1971

Στις 17 Μαρτίου στον αγώνα πρωταθλήματος ανάμεσα στη Μπόκα Τζούνιορς και την Σπόρτιγκ Κριστάλ, στην Αργεντινή, ο διαιτητής αποβάλλει 19 από τους 22 ποδοσφαιριστές, μένοντας στον αγωνιστικό χώρο μόνο οι δύο τερματοφύλακες και ένας ακόμη παίκτης.

1965

Στις 18 Μαρτίου ο κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που περπατά στο διάστημα, εγκαταλείποντας το διαστημόπλοιό του για 12 λεπτά.

1945

Στις 19 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αδόλφος Χίτλερ εκδίδει την περιβόητη διαταγή «Νέρων», σύμφωνα με την οποία η Βέρμαχτ, όσο οπισθοχωρεί, οφείλει να καταστρέφει τα πάντα, ώστε ο εχθρός να βρίσκει καμένη γη. Με την εν λόγω διαταγή οδηγούνται στην ολοσχερή καταστροφή όλα τα εργοστάσια, οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις, οι εγκαταστάσεις μεταφοράς και τα μέσα επικοινωνίας, όπως επίσης και τα καταστήματα σε όλη τη Γερμανία.

1916

Στις 20 Μαρτίου o Άλμπερτ Αϊνστάιν δημοσιεύει τη Θεωρία της Σχετικότητας.

1821

Στις 21 Μαρτίου 1821 Έλληνες επαναστάτες καταλαμβάνουν τα Καλάβρυτα, σημαίνοντας την πρώτη πολεμική πράξη του Αγώνα στην Πελοπόννησο. Ύστερα από πενθήμερη αντίσταση, οι Τούρκοι παραδίδονται και μετά την παράδοσή τους, στη Μονή της Αγίας Λαύρας, τελείται επίσημη δοξολογία.

1963

Στις 22 Μαρτίου ξεσπά στη Βρετανία το «σκάνδαλο Προφιούμο». Ο Υπουργός Πολέμου, Τζον Προφιούμο, κατηγορείται ότι είχε σεξουαλικές σχέσεις με την Κριστίν Κέλερ, η οποία διατηρούσε παράλληλο δεσμό με σοβιετικό διπλωμάτη στο Λονδίνο. Το σκάνδαλο είχε σαν αποτέλεσμα την παραίτηση του ίδιου του Προφιούμο αλλά και την «πτώση» της κυβέρνησης.

1903

Στις 23 Μαρτίου οι αδελφοί Ράιτ παρουσιάζουν το δημιούργημά τους, που πολύ σύντομα κατακτά τους αιθέρες, το αεροπλάνο.

1944

Στις 24 Μαρτίου 76 κρατούμενοι δραπετεύουν από το γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Στάλαγκ Λουφτ 3, στην κατεχόμενη Πολωνία, με μόνο 3 να φτάνουν στην ουδέτερη Ελβετία. Οι 73 συλλαμβάνονται και οι 50 εξ αυτών παραδίδονται στην Γκεστάπο και εκτελούνται χωρίς δίκη, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ένας Έλληνας ανθυποσμηναγός, ο Σωτήρης Σκάντζικας. Το περιστατικό αυτό αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη θρυλική ταινία «The Great Escape».

1821

Στις 25 Μαρτίου κηρύττεται από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό επίσημα η Ελληνική Επανάσταση, με την ορκωμοσία των οπλαρχηγών Ζαΐμη, Λόντο και Ρούφο.

1896

Στις 26 Μαρτίου ο Λεωνίδας Πύργος νικά τον Γάλλο Περονέ στις ασκήσεις διδασκάλων ξιφασκίας, στους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο.

1977

Στις 27 Μαρτίου δύο αεροσκάφη Boeing 747 συγκρούονται στο αεροδρόμιο της Τενερίφης στις Κανάριες νήσους, προκαλώντας τον θάνατο 583 ατόμων, με μοναδικούς επιζώντες 61 επιβάτες της πτήσης 335 Pan Am.

1964

Στις 28 Μαρτίου οι Beatles «σπάνε» το ρεκόρ που κατείχε μέχρι τότε ο Έλβις Πρίσλεϊ, μετρώντας 10 τραγούδια στα 100 καλύτερα, στο τοπ 100 του Billboard.

1430

Στις 29 Μαρτίου έπειτα από 8 χρόνια πολιορκίας, οι Οθωμανοί υπό την ηγεσία του Μουρατ Β΄ καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη.

1952

Στις 30 Μαρτίου εκτελείται στο πάρκο Γουδί ο Νίκος Μπελογιάννης, μαζί με 3 συντρόφους του και ο εξόριστος στον Άϊ Στράτη Γιάννης Ρίτσος γράφει το ποίημα «Ο Άνθρωπος με το Γαρύφαλλο».

1964

Στις 31 Μαρτίου λήγει η μεγαλύτερη και δαπανηρότερη απεργία των εφημερίδων στη Νέα Υόρκη, που κράτησε 114 ημέρες.