Βέλγικη Σχολή: Από τον Ερζέ στον Ζακ Μαρτέν
- Αντώνης Απέργης - 11 Ιουνίου 2022
Ο όρος επινοήθηκε από τον Γιόοστ Σβάρτε, το 1977, ενώ εισηγητής της τεχνοτροπίας αυτής είναι ο Ερζέ, δημιουργός του Τεντέν. Άλλοι δημιουργοί που συστηματικά χρησιμοποίησαν την «ligne claire» είναι οι Εντγκάρ Π. Ζακόμπς, Ζακ Μαρτέν και Τεντ Μπενουά.
Ο Ερζέ ξεκίνησε την καριέρα του, σχεδιάζοντας σε ένα πιο πρόχειρο στυλ, με χαρακτηριστικότερο το πρώτο άλμπουμ του Τεντέν (Στη Χώρα των Σοβιέτ). Το 1934, συνεργάστηκε με τον Ζανγκ Τσόνγκρεν, Κινέζο φοιτητή στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών των Βρυξελλών, ο οποίος τον εισήγαγε στη χαρακτική της Άπω Ανατολής.
Σταδιακά, το σχέδιο του Hergé επηρεάστηκε σημαντικά και έγινε πιο ανάλαφρο και άνετο, ενώ συνέχισε να εξελίσσεται και μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οπότε και βρέθηκε να έχει τον πλήρη καλλιτεχνικό έλεγχο του περιοδικού Τεντέν, με αποτέλεσμα να επηρεάσει καθοριστικά τους δημιουργούς που εργάζονταν σε αυτό. Η επονομαζόμενη «σχολή των Βρυξελλών» περιελάμβανε ονόματα όπως ο Εντγκάρ Π. Ζακόμπς (Μπλέικ και Μόρτιμερ), ο Βίλυ Φαντερστέεν (Μπόμπυ και Λου), Ζακ Μαρτέν (Άλιξ) και ο Ροζέ Λελού (Γιόκο Τσούνο).
Κατά τη δεκαετία του 1960 η δημοφιλία της «ligne claire» μειώθηκε, καθώς ανέρχονταν καλλιτέχνες με διαφορετικό στυλ, όπως ο Αλμπέρ Ουντερζό. Ωστόσο, στα τέλη του 1970, η «καθαρή γραμμή» αναζωογονήθηκε στην Ολλανδία, κυρίως από τον Γιόοστ Σβάρτε, και ήταν πολύ προσφιλής στους underground κομίστες εξαιτίας της νοσταλγίας που απέπνεε. Η αναζωπύρωση αυτή πέρασε και στη Γαλλία, τη δεκαετία του 1980, όπου οι Τεντ Μπενουά, Σερζ Κλερ και Floc'h το χρησιμοποίησαν ευρέως. Δημιουργοί όπως ο Ζακ Ταρντί έχουν επηρεαστεί από τη «ligne claire», αλλά διατηρούν ένα πιο εξατομικευμένο στυλ.
Αν και χρησιμοποιείται κατά κόρον στα γαλλο-βελγικά κόμικς, η «ligne claire» έχει εμφανιστεί και σε άλλες χώρες. Στις ΗΠΑ, την τεχνοτροπία αυτή έχουν χρησιμοποιήσει οι Κρις Γουέαρ και Τσαρλς Μπερνς, ενώ και το έργο του Βρετανού Γκάρεν Γιούινγκ χαρακτηρίζεται από την επιλογή της «ligne claire».
Σημαντικά κόμικς της «ligne claire» τεχνοτροπίας στη Γαλλία και το Βέλγιο είναι:
Κόμιξ της «ligne claire» τεχνοτροπίας από άλλες χώρες είναι:
Ο Ζωρζ Προσπέρ Ρεμί (Georges Prosper Remi, 22 Μαΐου 1907 - 3 Μαρτίου 1983), περισσότερο γνωστός με το ψευδώνυμο Ερζέ (Hergé), ήταν Βέλγος δημιουργός κόμικ και καλλιτέχνης, με σημαντικότερο και δημοφιλέστερο έργο του, τον Τεντέν που έγραφε και εικονογραφούσε από το 1929 μέχρι το θάνατό του. Καθιέρωσε με το σχέδιό του το ύφος της λεγόμενης «καθαρής γραμμής», το οποίο επηρέασε πολλούς δημιουργούς και γνώρισε μεγαλύτερη αναγνώριση κατά τη δεκαετία του 1950. Σύμφωνα με τον κατάλογο Index Translationum της UNESCO, συγκαταλέγεται στους δέκα γαλλόφωνους συγγραφείς με τις περισσότερες μεταφράσεις, ενώ, το 2003, εισήχθη στο Will Eisner Hall of Fame, μία από τις σημαντικότερες διακρίσεις στον χώρο των κόμικς.
Γεννημένος στο Έτερμπεεκ, στις Βρυξέλες, ο Hergé δημοσίευσε την πρώτη σειρά κόμικς του, με τίτλο Totor, στο μηνιαίο προσκοπικό περιοδικό Le Boy-Scout Belge. Το πρώτο τεύχος των περιπετειών του πιο πετυχημένου ήρωά του, Τεντέν, κυκλοφόρησε στις 10 Ιανουαρίου του 1929, στις σελίδες του ένθετου περιοδικού Le Petit Vingtième. Άλλες δημιουργίες του περιλαμβάνουν τις σειρές κόμικς Quick et Flupke και Jo, Zette et Jocko.
Ο Ζακ Μαρτέν (Jacques Martin, 25 Σεπτεμβρίου 1921 - 21 Ιανουαρίου 2010) ήταν Γάλλος δημιουργός κόμικς. Είναι περισσότερο γνωστός για την ιστορική σειρά Αλίξ, στην οποία δούλεψε από το 1948 έως το 1998. Θεωρείται ένας από τους δημιουργούς κόμιξ που καθιέρωσαν τη λεγόμενη «ligne claire», τεχνοτροπία που επηρέασε καθοριστικά τη γαλλο-βελγική σκηνή.
