Λουί Μπράιγ: «Πρέπει να είμαστε ίσοι και η επικοινωνία είναι ο τρόπος για να το πετύχουμε»

Η Παγκόσμια Ημέρα Μπράιγ γιορτάζεται στις 4 Ιανουαρίου, ημέρα γέννησης του εφευρέτη του κώδικα, Λουί Μπράιγ, και έχει σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία του κώδικα Braille ως μέσου επικοινωνίας, τονίζοντας τη σημασία της προσβασιμότητας και της ανεξαρτησίας για τα άτομα με αναπηρία όρασης.

Ο Λουδοβίκος Μπράιγ γεννήθηκε το 1809, στο Κουπβρέ, ένα χωριό κοντά στο Παρίσι και είναι ο εφευρέτης του συστήματος Μπράιγ - όπως είναι γνωστό, ένα παγκόσμιο σύστημα γραφής που χρησιμοποιείται διεθνώς από τα άτομα με προβλήματα όρασης, τυφλούς και μερικώς βλέποντες, για ανάγνωση και γραφή. Ο πατέρας του ήταν τσαγκάρης και ανάμεσα στις άλλες εργασίες που αναλάμβανε ήταν η κατασκευή εξαρτημάτων απαραίτητων για τους ιππείς. Δυστυχώς, όταν ο Λουδοβίκος ήταν τριών ετών, παίζοντας με τα εργαλεία του πατέρα του, τραυματίστηκε με αιχμηρό αντικείμενο στο ένα μάτι με αποτέλεσμα να τυφλωθεί.

Οι γιατροί προσπάθησαν για δυο χρόνια να επαναφέρουν την όραση του, χωρίς, όμως, θετικό αποτέλεσμα και λίγο καιρό αργότερα, μία μόλυνση μεταδόθηκε και στο άλλο του μάτι, καθιστώντας τον τυφλό στην ηλικία των πέντε χρόνων. Ο ίδιος δεν άφησε την τύφλωση να σταθεί εμπόδιο στη μόρφωσή του και κατάφερε να διαπρέψει στον τομέα της εκπαίδευσης, παίρνοντας υποτροφία από το Βασιλικό Ινστιτούτο Τυφλών στο Παρίσι, το πρώτο σχολείο στον κόσμο όπου εκπαιδεύονταν παιδιά με προβλήματα όρασης.

Ο Μπράϊγ ήταν αρκετά δημιουργικός και είχε ταλέντο στη μουσική, παίζοντας, μάλιστα, εκκλησιαστικό όργανο σε διάφορες εκκλησίες στην Γαλλία. Ο ιδρυτής του Βασιλικού Ινστιτούτου Τυφλών, ο Βαλεντίν Χάουϊ , είχε εφεύρει ένα σύστημα ανάγνωσης με ανάγλυφους χοντρούς χαρακτήρες, καθιστώντας τα βιβλία με τα συγκεκριμένα γράμματα πολύ δύσχρηστο, γεγονός που στενοχωρούσε τους μαθητές. Έτσι ο μικρός τότε Λουδοβίκος βάλθηκε να δημιουργήσει ένα καινούριο ειδικό αλφάβητο για τυφλούς, κάτι που ανακάλυψε αρκετά γρήγορα. Μάλιστα, η «γραφή της νύχτας» που είχε εφεύρει ο λοχαγός του Γαλλικού Στρατού, Κάρολος Μπαρμπιέρ, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το ειδικό αλφάβητο του Μπράιγ.

 braille _2

Σε ηλικία μόλις δεκαπέντε ετών, o Μπράιγ παρουσίασε τη μέθοδό του, βασικό πλεονέκτημα της οποίας ήταν ότι μπορούσε ο κάθε ένας να διαβάζει και να γράφει. Πολλοί ήταν εκείνοι που φανέρωσαν την ικανοποίησή τους, ενώ άλλοι υποστήριξαν πως το σύστημα ήταν κουραστικό και μη αποδοτικό. Παρόλα αυτά, ο νεαρός Μπράιγ δεν απογοητεύτηκε, απεναντίας συνέχισε τις προσπάθείες του, μέχρι που βρήκε τρόπο να διδάσκονται οι τυφλοί μαθηματικά αλλά και μουσική.

Το αλφάβητο που έφτιαξε ήταν μια αντικατάσταση του γραμματικού αλφάβητου με ανάγλυφες στιγμές, που με διάφορους συνδυασμούς αποδίδουν ένα κείμενο, ώστε να μπορεί κανείς ψηλαφώντας τις στιγμές με το δάχτυλο, να διαβάζει. Το σύστημα Μπράιγ έχει έξι ανάγλυφες κουκκίδες τοποθετημένες ανά τρεις και μ’ αυτές γίνονται 63 συνδυασμοί, που αντιστοιχούν στα γράμματα και τους αριθμούς.

Εκτός από το αλφάβητο, εφηύρε και μία γραφομηχανή με την οποία τα τυφλά άτομα είχαν τη δυνατότητα να γράφουν τη γραφή τους, με το πρώτο βιβλίο με τη μέθοδο Μπράιγ να τυπώνεται το 1829, με τίτλο «Μέθοδοι γραφής λέξεων, μουσικής και τραγουδιών με τη μέθοδο των κουκκίδων - στιγμών για τους τυφλούς και προσαρμοσμένη σε αυτούς». Η εφεύρεση αυτή, σε συνδυασμό με το αλφάβητο, επέτρεψε στη μαζικότερη παραγωγή βιβλίων για τα άτομα που αντιμετώπιζαν προβλήματα όρασης.

Έτσι, ο Λουδοβίκος Μπράιγ, ο οποίος πέθανε στο Παρίσι, στις 6 Ιανουαρίου 1852 σε ηλικία 43 ετών, έγινε ο εφευρέτης - ευεργέτης για όλα τα άτομα με ολική ή μερική τύφλωση, γιατί τους χάρισε ένα πολύτιμο σύντροφο στη μοναξιά της ζωής τους, τη γραφή τους, με την οποίαν μπορούν να γράψουν, να διαβάσουν, να μορφωθούν, να επικοινωνούν με τον γραπτό λόγο και να ψυχαγωγούνται. Στην ελληνική νομοθεσία, η ελληνική γραφή Braille αναγνωρίζεται ως ο τρόπος γραφής των τυφλών Ελλήνων πολιτών, με την επίσημη καθιέρωση του κώδικα να ισχύει ήδη από το 1948.