Η μόδα του 20ου αιώνα: Από τον κορσέ στο grunge look

• Παναγιώτα Απέργη - 29 Σεπτεμβρίου 2022

Στα ρούχα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα, παρατηρούνται δύο ξεχωριστά στυλ, πριν και μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1910, κυριαρχούσαν ρούχα με πιο απαλό και λεπτό περίγραμμα της σιλουέτας, με τη μόδα να ακολουθεί τις ανάγκες της «νέας γυναίκας». Αν και ρούχα, όπως ο στενός κορσές του προηγούμενο αιώνα, αντικαταστάθηκαν με πιο ριχτά, διατηρήθηκε το μάξι μήκος, ενώ δόθηκε λιγότερη έμφαση στα καπέλα, που, ωστόσο, ήταν εντυπωσιακά, με φτερά και όχι μόνο.

Η περίοδος 1920-1929 είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την Coco Chanel, η οποία κάνει θαρραλέα βήματα, με το μήκος της φούστας να σταματά κάτω από το γόνατο, τα ταγέρ γίνονται το απόλυτο ένδυμα της εποχής, τα χτενίσματα είναι πιο ανάλαφρα και κομψά, πάντα, όμως, σε κοντό μήκος, ενώ τα φορέματα από αέρινα υφάσματα καμωμένα, κοσμούνται με κρόσσια και χάντρες. Παράλληλα, το περίφημο μικρό μαύρο φόρεμα γίνεται η αγαπημένη επιλογή πολλών γυναικών, που – μέχρι σήμερα – κρατά πολλές παραλλαγές.

To 1930, η τάση της εποχής ορίζει το ξανθό πλατινέ μαλλί, με την Elsa Schiaparelli να γίνεται η αγαπημένη σχεδιάστρια της εποχής. Το στυλ των ρούχων της Schiaparelli είναι αμίμητο, καθώς λανσάρει φορέματα με τολμηρά ανοίγματα στην πλάτη, που τονίζουν τη θηλυκότητα κάθε γυναίκας, αλλά και καπέλα σε σχήμα ανάποδου παπουτσιού, που μαζί με τα γάντια γίνονται απαραίτητα στοιχεία της γυναικείας γκαρνταρόμπας.

Ο κορσές παρέμεινε σταθερά στα must ρούχα κάθε γυναίκας, ενώ η Katharine Hepburn φορά πρώτη γυναικείο, φαρδύ παντελόνι, τραβώντας πάνω της όλα τα βλέμματα. Παρόλα αυτά, με το ξέσπασμα του πολέμου, οι γυναίκες παύουν να ασχολούνται ιδιαίτερα με τη μόδα, αν και ορισμένες συνήθιζαν να φορούν καπέλα, γούνινες εσάρπες και ετόλ, μπερέδες και μαντίλια σαν τυρμπάν στο κεφάλι.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η μόδα περνά σε δεύτερη μοίρα, καθώς οι πρώτες ύλες είναι δυσεύρετες, με το rayon να κάνει την εμφάνισή του ως μια πιο προσιτή επιλογή. Τα ταγιέρ αυτήν την περίοδο και τα φορέματα έχουν τονισμένους ώμους, φαρδιά μανίκια και ελαφριές βάτες, μέχρι που ο Christian Dior φέρνει την επανάσταση στο χώρο της μόδας με το «New Look».

Αν και αρχικά οι κριτικοί χαρακτήρισαν ως γελοία τη νέα τάση που λάνσαρε ο Dior, όλες οι γυναίκες την ακολούθησαν, καθώς είδαν πως η πολύ λεπτή μέση που διαχωρίζει το πάνω από το κάτω μέρος του σώματος έδινε έμφαση στις γυναικείες καμπύλες. Τα υφάσματα ήταν συνήθως βελούδο, μουσελίνα, σατέν και ταφτάς, ενώ αρχίζουν να εμφανίζονται και τα πρώτα prêt-à-porter.

Μετά το τέλος του πολέμου, οι ξένοι σχεδιαστές επιλέγουν παστέλ αποχρώσεις, τουτού φούστες, εντυπωσιακά cocktail φορέματα, πουά, ρίγες και έντονα χρώματα, με τη Marilyn Monroe να είναι η απόλυτη diva της δεκαετίας. Σημαντικό ρόλο στην ιστορία της μόδας παίζουν οι rockabillies, που δίνουν μια πιο ροκ νότα στη μόδα της δεκαετίας.

Παράλληλα, ο Dior προκαλεί αίσθηση γι’ άλλη μια φορά, ανεβάζοντας το μήκος της φούστας στο γόνατο. Μετά τον θάνατο του σπουδαίου σχεδιαστή μόδας, το 1957, ο διάδοχός του, Yves Saint Laurent, λανσάρει την τραπεζιοειδή γραμμή.

Στα must αξεσουάρ της εποχής συγκαταλέγονται τα γυαλιά πεταλούδα, τα γάντια, οι μεγάλες τσάντες και τα βελούδινα καπέλα, με ή χωρίς βέλο.

Κατά τη δεκαετία του 1960, η Audrey Heyburn γίνεται είδωλο για πολλές γυναίκες, που προσπαθούν να αντιγράψουν το αμίμητο στυλ της: στέκες με φιόγκους ή απλές λευκές υφασμάτινες κορδέλες, παντελόνια gingham, μπαλαρίνες, boxy σακάκια, μαύρα κομψά φορέματα, circle φούστες, chandelier σκουλαρίκια και ριγέ μπλούζες.

Ακόμη, αυτή τη δεκαετία και το 1970 εμφανίζεται «αντιμόδες» της εποχής, κόντρα στο κλασικό στιλ, όπως αυτή των hippies και τον punk, που φέρνουν στη μόδα τζιν παντελόνια καμπάνα, κεντήματα και τρουκς στα ρούχα, κρόσσια, ξεβάμματα, ψυχεδελικά και γεωμετρικά σχέδια, αλλά και φαρδιά παπούτσια με περίεργα τακούνια.

Οι σταρ της εποχής πυροδοτούν μια νέα μόδα με υπερβολικό γκλίτερ, πλατφόρμες, σορτς, συνθετικά υφάσματα, όρθιους γιακάδες, ελαστικά ρούχα σε φανταχτερά χρώματα, παντελόνια και εκκεντρικά κουρέματα.

Τα 80s φέρνουν το ντίσκο look, denim υφάσματα με ιδιαίτερη λατρεία στη σαλοπέτα, οικολογικές γούνες, έντονο μακιγιάζ, γκέτες, φαρδιά σορτς, τοπ από δίχτυ και κολάν σε φωσφοριζέ χρώματα. Η «γυναίκα καριέρας» φορά ρούχα σε αυστηρές γραμμές, προκειμένου να φαίνονται πιο σκληρές και καθόλου, μα καθόλου θηλυκές. Παράλληλα, η σειρά «Dynasty» με την Τζοάν Κόλλινς επηρεάζει αρκετές γυναίκες, που θέλουν να ντυθούν όπως η Alexis Carrington Colby.

Η δεκαετία του 1990 φέρνει στο προσκήνιο τα καρό, τα σκισμένα jeans, choker, κολλητές φόρμες, μίνι φορέματα και φούστες, κολεγιακά και το grunge look, που ακολουθούν οι περισσότερες κοπέλες, ενώ αυτή την περίοδο μεσουρανούν σχεδιαστές όπως ο Τζον Γκαλιάνο, ο Αλεξάντερ Μακ Κουίν και η Στέλα Μακ Κάρτνεϊ, ενώ, παράλληλα, καθιερώνονται στο στερέωμα της μόδας οι οίκοι Prada, Armani και D&G.